Na szlaku do Tikal: przygoda z dżunglą gwatemalską

2024 Autor: Ada Peters | [email protected]. Ostatnio zmodyfikowany: 2023-12-17 15:36

Nowa trzydniowa trasa piesza daje lokalnym społecznościom możliwość poprowadzenia podróżników w głąb gwatemalskiej dżungli przez Rezerwat Biosfery Majów do wspaniałego zrujnowanego miasta Tikal, niegdyś kwitnącej metropolii w centrum cywilizacji Majów. Lonely Planet Traveler poszedł wypróbować to.

Zimny wiatr unosi się nad jeziorem Petén Itzá i nad wyspą Flores. Jest wcześnie rano, a ulice budzą się, powoli wypełniają się handlarzami na rynku, skowyczą dzieci w wieku szkolnym i brzęczą tuk-tukami. Miękkie światło rozjaśnia domy z czerwonymi dachami, pomalowane na żółcie, zielenie i błękity, a wszystko to podwoiło się w odbiciu falującego jeziora.

Z brukowanymi alejkami i łagodnym dojazdem nad wodą Flores jest obrazem spokoju, więc trudno sobie wyobrazić, że okoliczna wyspa w północnej Gwatemali była kiedyś gospodarzem krwawego finału wielowiekowej cywilizacji Majów.

Przez cały XVII wiek hiszpańscy konkwistadorzy prowadzili bezlitosną kampanię w obu Amerykach, a rankiem 13 marca 1697 r. Zeszli na Flores, twierdzę ostatniego niepokonanego klanu Majów, Itza. Nad jeziorem Petén Itzá, wojownicy Majów w ziemiankowych kajakach stali, by strzelać trzcinowymi strzałami w ogień muszkietów hiszpańskiego galeonu. Beznadziejnie niedopasowane Itza zostały zmasakrowane. Wszyscy, którzy przeżyli, opuścili wyspę i płynęli bezpiecznie przez jezioro, które wciąż nosi ich imię.

Bitwa ta zakończyła 2.000 lat panowania Majów, cywilizację, która rozciągała się od współczesnego południowego Meksyku przez Gwatemalę i Belize do zachodniego Hondurasu i północnego Salwadoru.

W Flores dzisiaj nie ma śladu Itza, ich dawnego domu na wyspie, teraz cenionego za kolonialną architekturę zbudowaną przez ich zdobywców. Hiszpańskie dachy z czerwoną dachówką, ocienione kwadraty i strzeliste katedry katolickie znajdują się w całej Gwatemali, w szczególności w chronionym przez UNESCO, odbudowanym starym mieście Antigua na południu kraju. Antigua stała się kolonią kolonialną, z uniwersytetem, szpitalami, maszynami drukarskimi i aż 38 kościołami zbudowanymi przy użyciu miejscowej siły roboczej. 29 lipca 1773 r. Moc większa nawet niż konkwistadorzy zniszczyłaby jej część - ogromne trzęsienie ziemi. Rok później stolica została przeniesiona do miasta Gwatemala.

Dzień 1: szlaki handlowe od Cruce Dos Aguadas

W całej dżungli w północnej Gwatemali istnieją miejsca, w których pozostały ślady dawnych, przedkolonialnych dróg, w rozpadających się budowlach z kamienia iw zaciekle utrzymywanych tradycjach potomków Majów. Niedaleko od Flores jest Cruce Dos Aguadas, zakurzona wioska domów z blaszanymi dachami i drapiących kurczaków. Tutaj rozpoczyna się nowy szlak spacerowy, który podąża szlakami handlowymi starożytnego Majów przez gęstą dżunglę do zrujnowanej cytadeli Tikal, używając lokalnych przewodników z okolicznych gmin.

Przewodnicy zakładają pościel, jedzenie i wodę na trzydniowy trek na grzbiety dwóch mocnych koni. Znikają pod baldachimem dżungli wzdłuż szlaków, na których zbieracze drzewa Majów transportowali swoje towary i wojownicy, gdy ich maszerowali, ich pancerz wykonany z bawełnianych kamizelek wypełnionych solą kamienną.

Przewodnikiem jest nasz przewodnik Cristóbal Coc Maquín. Przeszedł te szlaki, odkąd był chłopcem, kiedy polował na rośliny i zioła z ojcem, szanowanym lokalnym lekarzem. "Dawno temu" - mówi - "nie było lekarzy ani aptek. Majowie wiedzieli, jak leczyć się przy pomocy lasu, a my nadal robimy to dzisiaj.

Ta rozczłonkowana przestrzeń znajduje się w rezerwacie biosfery Majów, 7 100 mil kwadratowych chronionych tropikalnych lasów deszczowych rozciągających się wzdłuż północnej granicy Gwatemali. Ten region był kiedyś zamieszkany przez populację liczącą od dwóch do dziesięciu milionów Majów, w zależności od tego, którego archeologujesz. Dziś jest domem dla setek gatunków zwierząt, od małp pająków, które wkrótce pojawiają się na drzewach do wiecznie nieuchwytnego jaguara. Baldachim żyje z mocnym śpiewem ptaków, któremu towarzyszy odgłos ukrytych stworzeń na ziemi.

Przemierzamy ostatnie mile do naszego obozu. Gdy popołudnie zaczyna się ochładzać, wesoły chór śpiewu ptaków dobiega końca, a zaczyna się piskliwy brzęczący odgłos owadów, zwiastujący pojawienie się miliona gwiazd.

Dzień 2: zwiedzanie El Zotz

Woła dżdżystej małpy w dżungli, gardłowy ryk, który odbija się echem między drzewami. Patrzę, jak świt pęka z wierzchołka zawrotnej kamiennych piramidowych ruin, dwugodzinnego objazdu z pochodnią od głównego toru.

Około 1200 lat temu, ten punkt obserwacyjny przeoczył kwitnącą metropolię Majów w Pa'Chan, ważnym mieście handlowym z pałacami, świątyniami i pomnikami.Dziś strona jest prawie całkowicie ukryta, potężne kamienne budynki duszone i pochłonięte przez stulecia przez inkarnację przed dżunglą. Znany obecnie jako El Zotz, obszar ten został odkryty przez archeologów dopiero w 1978 roku, a niektóre budynki zostały częściowo odkryte, większość pozostaje jednak znaleziona: wiązana z winoroślami i pnączami, ledwo dostrzegalna z otaczającego krajobrazu.

Patrociño Lopez Ortiz, żylasty 57-letni opiekun parku, wita nas z podniesioną ręką, aby osłonić oczy przed wschodzącym słońcem. Odpowiada za odpierania wandali i złodziei w poszukiwaniu artefaktów, choć przyznaje, że nie był to problem od lat 70-tych. "Pracuję tutaj, ponieważ uwielbiam chronić tę stronę" - mówi. - Oczywiście, potrzebuję pieniędzy, żeby przetrwać, dla mojej rodziny, ale gdybym tego nie zrobił, nadal przyjeżdżałbym tutaj, żeby strzec tego miejsca. To dziedzictwo mojego kraju."

Idąc dalej, staje się jasne, jak daleki i nieodkryty jest ten obszar: krajobraz jest usiany starożytnymi strukturami, które jeszcze nie zostały odkryte. Gdy ruchliwa droga, wąska ścieżka, którą teraz kroczymy, wydaje się zanikać zupełnie, gdy dżungla gęstnieje. W cichym tonie, ledwo słyszalnym nad leśną kakofonią, Cristóbal mówi mi, że w najgłębszych częściach dżungli niektóre z najbardziej przerażających stworzeń Majów prześladują swoją zdobycz. Podróżujący muszą mieć oczy obrzucone sisimitą, ghulą, który zwabia ofiary i kradnie ich moc wypowiedzi. Albo siguanaba, kobiecy duch z obwisłymi piersiami i twarzą konia, który ucztuje na męskich duszach. "Zaledwie 10 dni temu jeden z mężczyzn na kempingu obudził nas, krzycząc, mówiąc, że złapała go siguanaba" - mówi poważnie Cristóbal. "Rzuciliśmy się, aby pomóc, ale nic tam nie było. Może śnił. "Wzrusza ramionami. 'Może nie.'

Dzień 3: pojawienie się w Tikal

W sercu basenu Petén, dwa dni drogi od El Zotz i 50 mil od Cruce Dos Aguadas, szlak dobiega końca. Podobnie jak miliony Majów przed nami, nasza podróż kończy się w kamiennym mieście Tikal, centrum cywilizacji Majów przez ponad 700 lat. Wynurzam się z przylegającej dżungli do szoku otwartej przestrzeni. Przed nami jest zadbany trawnik - niegdyś Gran Plaza, otoczony świątyniami, groblami i dawnymi domami. To wszystko w cieniu Świątyni Wielkiego Jaguara, piramidy pogrzebowej zbudowanej z ogromnych bloków wapienia sięgających niczym gigantyczne schody 44 metry w powietrze. Na horyzoncie widać więcej monolitów, w tym największy z nich wszystkich - Świątynię IV, której grzbiet wystaje nad czaszą.

Nagle, około roku 900 AD, Tikal został nagle porzucony, z przyczyn, które wciąż wymykają się historykom (choć istnieją liczne teorie, od zmian klimatycznych po epidemię, a nawet masowe uprowadzenia przez kosmitów). Upadek Tikala uważany jest za koniec największego okresu Majów; następnie nastąpił kilkaset lat schyłku, aż do krwawej klęski na brzegach Flores.

Christa Larwood jest regularną pisarką dla Lonely Planet Traveller i arachnofobów, a szczęśliwie nie jest w stanie dostrzec pojedynczego pająka w dżungli.

Aby zapisać się do magazynu Lonely Planet Traveler w Wielkiej Brytanii, kliknij tutaj.